Kształtujące się w tzw. okresach krytycznych zawiązki organów dostosowują się do warunków dobrobytu lub niedoboru składników odżywczych zastanych w macicy, tym samym determinując ich wydolność czy też podatność na schorzenia1-3. Jest to tak zwane programowanie żywieniowe znane pod bardziej komercyjną nazwą teorii 1000 pierwszych dni od momentu poczęcia. Dopiero od niedawna nauka jest w stanie wyjaśnić jaki jest mechanizm komórkowy, który umożliwia szybkie przystosowywanie się płodu do zmian w otaczającym go środowisku.
Dziedziną, która powiązała ze sobą geny, środowisko prenatalne, rozwój wewnątrzmaciczny oraz narażenie na choroby w wieku dorosłym jest epigenetyka.
Epigenetyka (epi- ponad, genami) jest relatywnie młodą dziedziną nauki, która dotyczy zmian w odczytywaniu kodu genetycznego wywoływanych nie poprzez zmianę sekwencji DNA, ale poprzez modulowanie ekspresji genów m.in. przez przyłączanie grup metylowych, acetylowych do nici DNA lub histonów. Grupy metylowe znajdują się w takich składnikach diety jak foliany, cholina, czy aminokwasy. W wyniku przemian biochemicznych cyklu folianów reszty metylowe są przenoszone przez enzymy na DNA lub na histony- białka odpowiadające za upakowanie przestrzenne DNA, a co za tym idzie za jego dostępność do odczytu. Znaczna metylacja danego regionu DNA wpływa na zahamowanie ekspresji genów, a w konsekwencji zmniejsza lub całkowicie redukuje produkcję kodowanych przez nie białek, które mogą wpływać na zdrowie człowieka.
Rozpoznane mechanizmy epigenetyczne to: metylacja nici DNA, metylacja histonów.