Poród coraz bliżej i zastanawiasz się, jak długo tak naprawdę może on trwać? To zrozumiałe, że się denerwujesz. Chyba tylko w filmach poród jest wydarzeniem nagłym, gwałtownym i… szybkim. W rzeczywistości na ogół trwa jednak sporo dłużej. Dlatego warto uzupełnić wiedzę o przebieg porodu – jego okresy i co w tym czasie dzieje się z organizmem Twoim i dziecka. Dowiedz się także, co możesz zrobić, by spróbować wcześniej zadbać o lepszy poród. Podrzucamy Ci małe kompendium wiedzy od położnej z wieloletnim doświadczeniem – Izabeli Dembińskiej. Przeczytaj.
Fazy porodu
Poród dzielimy na cztery fizjologiczne okresy:
• 1 okres porodu, czyli rozwierania szyjki macicy, w którym wyróżniamy:
– fazę utajoną
– fazę aktywną od 5cm rozwarcia do pełnego rozwarcia, czyli 10cm
• 2 okres porodu, czyli parcie, w którym wyróżniamy:
– fazę spoczynku – to pozorne osłabienie czynności skurczowej przy przejściu z etapu rozwierania do parcia, w którym następują ważne procesy, jak np. przygotowanie się/przegrupowanie/transfer mięśni dna miednicy
– fazę aktywną – czyli silnego odruchu parcia, trudnego do kontroli ze strony kobiety, moment silnych skurczy i przejścia w inny stan świadomości oraz poszerzenia się miednicy
– fazę wyłaniania – czyli fazę, gdy główka dziecka zaczyna być widoczna w kroczu, to faza, w której dochodzi do ochrony krocza
• 3 okres porodu, czyli poród łożyska, gdzie poza narodzinami łożyska pojawia się utrata krwi, w prawidłowym porodzie do ok. 500ml
• 4 okres porodu, czyli okres kliniczny – to czas wczesnego połogu i obserwacji kobiety, która urodziła, pod kątem kontaktu skóra do skóry, adaptacji noworodka do świata zewnętrznego, obkurczania się macicy, krwawienia, stanu krocza
Czas trwania porodu
Czas trwania porodu to bardzo indywidualna kwestia, na którą wpływa wiele czynników, wytycznych, znajomości fizjologii porodu, czy konieczność medykalizacji . Aby stwierdzić, czy poród przebiega w odpowiednim rytmie, należy znać jego fizjologię, rozumieć wpływ emocji rodzącej i czynników zewnętrznych na jego przebieg.
Różne źródła, w zależności choćby od regionu świata i miejsca narodzin, przynoszą różne ramy czasowe czasu trwania porodu i jego poszczególnych okresów. Spróbujemy je przybliżyć.
1. W przypadku I okresu porodu, czyli rozwierania, wiele lat kierowano się tak zwaną „krzywą Fridmana”, która mówi o optymalnym czasie rozwierania ok 1cm/1h. Wytyczne „Guide to Effective Care in Pregnancy and Chilbirth” uznają za prawidłowe rozwieranie się szyjki macicy w aktywnej fazie porodu w tempie 0,5 cm/1h w fazie aktywnej rozwierania, czyli powyżej 5cm.
2. Podobnie sytuacja odnosi się do II okresu porodu, czyli fazy parcia, gdzie część źródeł powołuje się na czas 2h trwania II okresu porodu. Według wytycznych NICE, poród przedłużający się można rozpoznać, jeśli jego czas przekracza odpowiednio 3 godziny u kobiet znieczulonych zewnątrzoponowo, lub 2 godziny u kobiet rodzących bez znieczulenia.
3. Ramy czasowe zaś porodu łożyska, określone są w czasie do 1h przy prawidłowo przebiegającym III okresie porodu.
4. Okres kliniczny, czyli IV okres porodu, to czas 2h w przypadku prawidłowego porodu lub 4h w sytuacji powikłań okołoporodowych jak np. wzmożone krwawienie.
Ogrom czynników determinuje czas trwania porodu. Wpływ na niego mają m.in.:
• przebieg ciąży,
• czasu rozpoczęcia się porodu,
• gotowości porodowa w terminie porodu,
• medykalizacji w postaci oksytocyny czy znieczulenia zewnątrzoponowego,
• przygotowania rodzącej do zjawiska porodu i jego akceptacji,
• stanu psychoemocjonalnego rodzącej i jej poziomu lęku,
• wywiad,
• rodność,
• stan rodzącego się dziecka,
• sposób prowadzenia porodu,
• pozycje w porodzie,
• czynności skurczowe,
• sposób ustawiania się dziecka i mechanizmu porodu,
• sprawność i mobilność kobiety,
• stanu mięśni dna miednicy
czyli zarówno aspekt fizyczny, jak i psychiczny gotowości porodowej.
Objawy rozpoczynającego się porodu
Objawami rozpoczętego porodu mogą być:
• regularna czynność skurczowa – skurcze silne, określane jako „łamiące w pół”, występujące co ok. 5 minut przynajmniej od półgodziny
• odejście płynu owodniowego
Ważne! Odejście czopa śluzowego nie jest oznaką początku porodu, a jednym z symptomów gotowości porodowej.
A co wskazuje na konieczność szybkiego wyjazdu do szpitala?
• odpływający zielony / czerwony płyn owodniowy
• krwawienie
• brak ruchów dziecka
Zadbaj o wsparcie akcji porodowej
Inicjacja akcji porodowej w głównej mierze zależna jest od dziecka na poziomie hormonalnym, gdy aktywowana zostaje oś neurohormonalna podwzgórze-przysadka-kora nadnerczy u dziecka w łonie matki. Aktywacja ta z kolei inicjowana jest przez tzw. stres płodowy, tj. fizjologiczne zaburzenia działania bariery łożyskowej w 3. trymestrze.
Techniki, takie jak: aktywność seksualna, spacery, kołysanie biodrami, masowanie brodawek, brzucha, picie naparu z liści malin czy jedzenie daktyli ma pośredni wpływ na rozpoczęcie akcji porodowej, ale warto wdrożyć te działania w toku przygotowywania się do porodu. Bardzo ważnym jest odpowiednie zadbanie o siebie w ciąży w kontekście przygotowania do porodu poprzez wdrożenie regularnej aktywności fizycznej (tu znajdziesz film instruktażowy z ćwiczeń przygotowujących do porodu: https://www.facebook.com/jestesmoimpepkiemswiata/videos/891619118181951) , usprawniająca mobilność miednicy pod pozycje porodowe, wsparcie fizjoterapii uroginekologicznej i odpowiednie żywienie.
WAŻNE! Badania potwierdzają, że odżywianie przed ciążą wpływa na poród oraz noworodka.
Dieta bogata w białka, owoce oraz ziarna, związana jest ze zmniejszonym prawdopodobieństwem porodu przedwczesnego. Wiele badań potwierdza zależność między spożyciem wysokobiałkowej żywności oraz warzyw i owoców ze zmniejszeniem ryzyka porodu przedwczesnego. Spożycie dużej ilości tłuszczów, cukrów oraz żywności przetworzonej związane jest ze zwiększeniem ryzyka porodu przedwczesnego. Niedożywienie matki jest związane z porodem przedwczesnym i oba te stany są powiązane z aktywacją kortyzolu i oksytocyny, jak również ze zwiększonym stanem zapalnym.
W ciąży warto zadbać o prawidłowe poziomy żelaza, szczególnie w pierwszym trymestrze, gdyż niedokrwistość zwiększa dwukrotnie ryzyko zbyt wczesnego urodzenia. Korzystny wpływ na długość ciąży ma także olej rybi i dieta bogata w owoce morza oraz kwasy tłuszczowe długołańcuchowe, przy czym ważna jest tu także suplementacja kwasem DHA.
Warto przy tym zaznaczyć, że kontakt skóra do skóry (inaczej nazywane kangurowaniem) to ważna składowa rozbudzenia laktacji. Przed porodem, a zwłaszcza, jeśli planujesz poród przez cięcie cesarskie, warto wcześniej przygotować się do laktacji, poznać zasady stymulacji piersi, nawodnienia i zadbać o zaopatrzenie się w produkty wspierające laktację, jak Femaltiker plus.
Jak więc widzisz, jest mnóstwo czynników wpływających na przebieg porodu. I mimo podanych ram czasowych wynikających z badań, każdy z tych czynników może wpłynąć na wydłużenie bądź skrócenie czasu porodu. Weź więc głęboki wdech, mamo, i z wiedzą, jaką mamy nadzieję, uzupełniliśmy, wejdź śmiało w ten nowy, nieznany etap macierzyństwa, który początkuje właśnie poród. Powodzenia!
Więcej informacji o przygotowaniu do porodu znajdziesz także na naszym profilu facebookowym. A jeśli jeszcze jakieś pytania dotyczące ciąży, porodu czy połogu chodzą Ci po głowie, koniecznie napisz do nas za pośrednictwem profilu facebookowego.
Izabela Dembińska – jest położną z wieloletnim stażem; absolwentką Wydziału Nauk o Zdrowiu na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym na kierunku Położnictwo, psychologiem oraz jedynym w Polsce certyfikowanym eduktorem Spinning Babies® Certified Parent Educator Training, autorką książek 'Rodzić można łatwiej’, 'Pierwsze chwile z noworodkiem’ i „Lekko w ciąży”, a także mamą.
Źródła:
Czerwińska E. Czynniki wpływające na poród przedwczesny. Gin. Perinat. Prakt.
Rytm i czas porodu. Indukcja i stymulacja porodu w świetle badań naukowych, Fundacja Rodzić po Ludzku
Stephen G. Matthews, John R.G. Challis, Regulation of the hypothalamo-pituitary-adrenocortical axis in fetal sheep, „Trends in Endocrinology & Metabolism